zirve öncesinde bilgisayar biliminin gelişim tarihinde önemli yere sahip Bletchley Park'ı ziyaret ederek, buranın tarihi ve uluslararası önemine ilişkin merkezdeki uzmanlardan bilgi edindi. İngiltere tarihinde önemli yere sahip Bletchley Park, İkinci Dünya Savaşı sırasında, Nazilerin gizli mesajlarını çözmekle görevlendirilen ve çalışmaları tarihin akışını değiştiren bir topluluğa ev sahipliği yapan merkez olarak tarihe geçti.Londra'nın 80 kilometre kuzeybatısındaki Bletchley Park'taki köşkte faaliyetlerine başlayan gizli merkez, İkinci Dünya Savaşı sırasında "X İstasyonu" adı altında çalışmaya başladı. 1939'da savaş başladığında istasyonda sadece 200 çalışan vardı.Çok gizli tutulan bu merkezde, Nazilerin şifreli mesajlarını çözmek için matematikçiler, dil bilimciler ve dönemin satranç şampiyonları çalıştı, 1945 yılına gelindiğinde ise "X İstasyonu"nda çalışanların sayısı 10 bin olarak ifade edildi.Bu kişiler arasında 1912-1954'te yaşayan ve gizli Alman şifrelerinin kırılmasında büyük rol oynayan ünlü İngiliz matematikçi ve kriptolog Alan Turing de yer aldı. Bilgisayar biliminin kurucusu olarak kabul eden Turing, ayrıca "Turing makinesi" denilen algoritma tanımıyla modern bilgisayarların kavramsal temelini attı.Bletchley Park'taki bu gizli merkezde, Nazilerin "çözülemez" olduğunu düşündükleri Alman şifreleme cihazı Enigma'nın kodları buradaki uzmanlar tarafından deşifre edildi. Bletchley Park'ta yürütülen bu çalışmalar uzun yıllar boyunca gizli tutuldu.Nazi Almanyası'nda gizli mesajların şifrelenmesi ve tekrar çözülmesi amacıyla kullanılan Enigma, ilk olarak 1920'li yıllarda ticari amaçla üretilmişti. Daha sonra pek çok ülkede ordu ve devlet kurumlarında kullanılmak üzere özel olarak üretilen Enigma, 1939'da Alman silahlı kuvvetlerinin iletişim cihazı haline gelmişti.Bletchley Park'ın hikayesi ilk kez 1974'te ortaya çıktıİkinci Dünya Savaşı'ndan sonra neredeyse 30 yıl boyunca gizli tutulan Bletchley Park'ın hikayesi, ilk kez 1974'te ortaya çıktı. O dönem burada neler yaşandığı ancak 1974'te İngiliz gizli servis çalışanı Frederick William Winterbotham'ın "The Ultra Secret" adlı anı kitabını yayınlama izni almasıyla gün yüzüne çıkmaya başladı.Bletchley Park Vakfının 1992'de kurulmasıyla da tesisin geleceği güvence altına alındı ve 1993'te bağımsız bir müze olarak halkın ziyaretine açıldı.Halihazırda, Bletchley Part'ta restore edilmiş tarihi binalarda yer alan sergiler, bir zamanlar çok gizli olan bu operasyonun hikayesini anlatıyor.Bletchley Park'ın bugüne ulaşan dokusu, kriptoloji, hesaplama ve istihbarat süreçlerinde kaydedilen ilerlemelerin her aşamasını yansıtıyor. Muhabir: Zuhal Demirci
AA
AA
