Talat Sait Halman, 1971’de Türkiye’de ilk Kültür Bakanı olan bir entelektüeldir. Uzun yıllar Amerika’da kaldı ve burada bazı üniversitelerde hocalık yaptı.
1991’yılınnda Kültür Bakanlığı ile Amerika’daki World Akademy Of Arts And Culture Türkiye’de Yunus Emre üzerine bir uluslararası Kongre düzenledi.
O tarihlerde yapılan davete katılıp katılmayacağım, katılırsam konuşma yapıp yapmayacağım sorularak bir davet yazısı geldi. Katılmaya karar verdim ve gününde İstanbul’da oldum.
İlk karşılaştığım kişi Yavuz Bülent Bakiler oldu, “Subaşı bugünkü Cumhuriyet Gazetesi’ni gördün mü?” diye sordu. Ben de görmediğimi söyledim. ”O zaman sen yarınki festivale bak”, dedi.
Törenin açıldığı gün gazetede manşetten bir haber ve bir bildiri vardı. Kültür Bakanlığının Yunus Emre ile ilgili programı bir kesim tarafından protesto ediliyordu. Bakiler gördün bu >Subaşı, adamların çirkin tavrını. “Gördüm, ama yadırgamadım, çünkü Yunus Emre hakkında söyleyecek neleri var bunların? Bu zaaflarını kapatmak için böyle utanç verici bir yola başvurmuşlar”, demekten kendimi alamadım.
Toplantıya birçok ülkeden 180’nin üzerinde şair gelmişti. Türkiye’den de 33 kişi katılıyorduk. Ben konuşmamda, gelenlerin önemli bir kısmının Hristiyan olduğunu dikkate alarak Yunus’un, “Dövene elsiz gerek, sövene dilsiz gerek,/ derviş gönülsüz gerek, sen derviş olamazsın” beytini okudum. Ve şu ilişkiyi kurdum: “Dikkat eder misiniz; Büyük Peygamber Hz. İsa’nın, ‘Sana bir tokat vurana öbür yüzünü dön’, ifadesiyle bu sözler ne kadar güzel örtüşüyor görüyor musunuz?” Salondan büyük alkış aldı. Amerika’dan gelen bu kurumun temsilcisi Dr. Roze Maria Wilkinson yanıma gelerek; “Yunus’un büyüklüğünü anlatan konuşmanız çok etkileyiciydi, sizi tebrik ederim”, dedi. Ben de; ”Bizlerin hayat felsefesi böyledir” karşılığını verdim.
Tören sonrasında katılımcılar için hazırlanan plâketlerin takdime sıra gelmişti. Talat Sait Halman Amerika’da yaptırıp getirdiği plâketlerin sahiplerin anons ettikçe yüzü kızararak alıp bir kenara koydu. Çünkü adamlar boykot etmişlerdi. Onlar için özel olarak hazırlanan bunlar Tarabya otelinin balkonundan denize atılmak üzere ayrıldı. Bizlere de birer teşekkür belgesi verildi.
Kültür Bakanı Gökhan Maraş’ın imzasıyla verilen belgede, “Dünya Kültür ve Sanat Akademisi’nin Bakanlığımız desteği ile “Yunus Emre’ye Saygı Kurultayı adıyla 16-30 Eylül 1991 tarihinde İstanbul’da düzenlediği 12. Dünya Şairleri Kongresi’ne iştirakiniz ve katkınıza teşekkür ederim” Bunun altında aynı ifadelerin İngilizcesi vardı. Toplantı sonrasında, çıkarıldığımız gemiyle boğaz gezisinde, Talat Sait Halman’a; “Sayın Bakanım, bu tür toplantılarda yandaşlık gayreti olmamalıydı. Onların Yunus için söyleyecek sözlerinin olmadığını bilirsiniz.” Derin bir iç çekti ve “Haklısınız”, demekle yetindi. Halman 5 Ağustos 2014 tarihinde 83 yaşında iken vefat etti. Allah taksiratını affetsin.